De kerk als uitwisser van Verhalen.

Geplaatst op 30-03-2012. In: Verhaal & Christendom

Sommige boeken zetten ertoe aan om zaken eenvoudiger voor te stellen dan ze geleken hebben. Zo’n boek is The Barbarian Conversion door Richard Fletcher. Grondig, degelijk onderzoek, op toegankelijke wijze gebracht, leert ons hoe een gat in ons geheugen is geslagen in de tijd van de bekering van Europa. Door uitvoerig stil te staan bij de ontwikkelingen komt Fletcher tot een opmerkelijke vraagstelling: “If we ask ourselves the question, ‘What were Germanic kings converted from?’we have to confess that we don’t know much about it and never will.”

Al gauw wordt duidelijk waarom. Alles wat ook maar in geringste mate bij heeft kunnen dragen tot begrip voor voorchristelijke levenswijzen is vernietigd, terwijl geschiedschrijving in handen was van geestelijken die de vrijheid kregen uitsluitend en alleen de christelijke zaak te dienen. The Barbarian Conversion is geen antichristelijk verslag van voorbeelden die deze stelling moeten onderbouwen, maar uitputtend, onpartijdig onderzoek naar historische bronnen die ons een beeld kunnen verschaffen van wat zich afgespeeld heeft.

Tot zover over Fletcher. Mij gaat het om het volgende. Als waar is dat over een zeer lange periode van onze voorgeschiedenis, pak hem beet van 500 tot 1000, een gat geslagen is in ons geheugen, dan wordt wat mij betreft begrijpelijk waarom het sociale leven in het Westen gedomineerd wordt door instabiliteit. Als de basis van waaruit we idealiseren en onze toekomst glans geven, hetgeen het christendom voor alles heeft geleerd, een donker gat is waartoe geen toegang mogelijk is, we niet terug kunnen naar het ontstaan ervan, dan zijn we geestelijk gehandicapt.

Het ontbreekt ons in het Westen aan een mythe. Lokaal of internationaal doet niet ter zake, beide doen ertoe. Het gat in het geheugen gaat het hele Westen aan. Onbewust blijven we zoekende naar onze voorouders, wat ze deden, hoe ze dachten, hoe ze hun levens inrichtten. Het ons neerleggen bij de toestand van de door de kerk geïdealiseerde wortelloze vreemdeling op aarde heeft geleid tot extreme onsociale toestanden (zet uw tv maar aan en het drama ‘mens zoekt mens’ gulpt, in films en andere programma’s, als een tsunami door uw huiskamer), en evenzovele gaten in relaties waar er maar relaties zijn. Met als pleister op de wonde het sociale medium, dat via het contact met schermpjes het sociale leven op wil schudden.

Het Westen zet zichzelf te kijk in de ogen van het Oosten en het Zuiden. Geen cultuur is zo vereenzamend, met aanbidding van het individu als troost en toeverlaat, als die welke zichzelf geheugenloosheid als hoogst haalbare vrijheid en veredeling toedicht.

Mijn oproep aan de Katholieke Kerk is: open de archieven uit de jaren 500-1000. Verklaar ons onze voorgeschiedenis. Beken schuld bij het vernietigen van ons historisch erfgoed en het verdraaien van de feiten uit die tijd. En wees daar niet te laat of te bescheiden mee. De wortelloze rijkdom en religie van het Westen leiden tot onbestuurbaarheid, inwendige paniek en radeloosheid. U bent daar niet het antwoord op, op dit moment. Vergis u niet. Zolang u toe blijft dekken wat onthuld moet worden bent u de veroorzaker ervan.