Er gaat een golf van energie door Nederland
Ingegeven @ do 22-12-2011
Alles lijkt in deze tijd door iedereen te willen worden aangepakt en opgelost. Je hoeft de radio maar aan te zetten of je beluistert energieke plannen van een geïnterviewde die ofwel juist een boek geschreven heeft over zijn laatste avonturen ofwel een hoofdprijs in de wacht gesleept heeft ofwel een origineel idee heeft om de wereld te verblijden. Op elk gebied, of het nu om kunst of kunde gaat. Prijsuitreikingen en gedenkdagen en –weken, het houdt niet op. En het draagt allemaal bij aan de gestage vloed van ondernemerszin van landgenoten. De economische recessie die aanstaande is schijnt niemand echt te deren, integendeel, we worden er alleen maar door geactiveerd. Politici die aan het woord gelaten worden trachten, helaas dikwijls vergeefs, in dezelfde hoge en verwachtingsvolle toon aansluiting te vinden bij de getoonde ijver.
Sociale media zijn bij dit alles cruciaal. Het lijkt wel alsof die media aan de ideeënrijkdom een versnelling geven die net nodig is om ingesleten gaten in sociaal verkeer – vanwege een overdaad aan wereldhumanisme en individualisme – op te vullen en te overbruggen. (Ik heb Steve Jobs twee maanden terug in deze rubriek geen recht gedaan met mijn verzuurde stukje over zijn professorale uitval naar de doden. Weliswaar is alles i en future wat de klok slaat bij wat hij heeft geproduceerd, maar wacht eens even. Ga niet voorbij aan de euforie – de hysterie van mijn part – waar zijn hebbedingen je van deelachtig maken: die is alomtegenwoordig inspirerend en enorm!) Zo was ik afgelopen weekend bij een huwelijksplechtigheid op een kasteel in België, waarbij de sfeer opvallend goed was. Niet ondanks het feit dat alles via internet en de sociale media geregeld was, maar, naast de rake inzet van het bruidspaar zelf, juist mede omdat dat zo gegaan was. Gapende gaten in familiebanden werden overbrugd, aarzelingen om met elkaar contact te leggen werden afgetroefd door intensief en doelgericht verkeer via digitale media.
Gaan die media ons helpen bij het vinden van een modus om de crisis het hoofd te bieden van de contactloosheid van het Westen met natuur en voorouders (dus eigenlijk met alles wat ten grondslag aan het leven ligt)? Je zou het zomaar kunnen denken. Zodra de digitale vaardigheden om – de enorme, niet te onderschatten – culturele en sociale gaten op te vullen door iedereen beheerst worden, zou het zomaar kunnen dat de techniek ons zover brengt om te herstellen wat verwoest is, namelijk een netwerk van sociaal geheugen dat in de dieptes van de zielen boort en daar ook thuis hoort. Als een Nederlandse zangeres gisteravond in een praatprogramma met de spontane overtuigingskracht van wat zij doet en zingt de cultuurkloof overbrugt tussen de Colombiaanse levenskunst en – blijheid en de Hollandse verkramptheid in het winst- en haastdenken, dan is het niet denkbeeldig dat het laatste zich op een goed moment gaat spiegelen aan het eerste. De taal die er te horen was is van de digimedia.
Ik doe natuurlijk maar een gooi, maar zo werkt het tegenwoordig wel. Men laat zich inspireren, staat open voor het traditionele volkse, het verleden en manieren om de terugkoppeling daarnaar te maken. Grappig, ik heb altijd de pest gehad aan het geloof in een verlossing door techniek. Nu zie ik hoe het magistrale van een informatielogistiek het leven zo beïnvloedt dat het dat geloof relativeert en het sociale intensiveert. En terugkoppelt naar een spontane vorm van collectief geheugen.
Ik geef toe, dit alles is nog maar een trend, een hype en een bevlieging. Want even later krijst het door mijn kamer van de reclameleugens die de een na de ander mijn geld willen beleggen, graaien, groeien en verzekeren. Reclames die iemand, een BNer, een ontwikkelde vriendinnenstem, een populaire tongval, de leugen in de mond proppen van een of andere wervende tekst. Met als boodschap: je hoeft als het om geld gaat niet te menen wat je zegt, als het maar overkomt.
Hoe lang duurt het nog voordat we zat zijn van bedriegerij, voor we spugen op het zelfbeeld van de propagandaleugen voor dat ene extra centje om onze driedubbel belegde boterham nog eens te spekken? Hoe lang blijven door mij geachte kunstenaars zich voor het karretje spannen van het Jan en alleman zo indrukwekkend mogelijk voorliegen over iets waar de betreffende voor zichzelf niet eens aan denkt? Ideetje voor de Occupy-beweging: reclames alleen toestaan als de baas van het bedrijf zijn eigen woordje doet. Onder het motto: bedrieg ons niet, verkoop je spullen zelf.